Okur Yazarlık Belgesi

ISCED (2013): 0021

ISCED (2013): 0021

Yetişkinler I. Kademe Okuma Yazma Kurslarına okuma yazma bilmeyen yetişkinler katılmaktadır. Kurslarda uygulanan, Yetişkinler I. Kademe Okuma Yazma Öğretimi ve Temel Eğitim Programında Türkçe, Yaşam Becerisi ve Matematik dersleri yer almaktadır. Bu dersler ilkokul 1 ve 2. Sınıf düzeyinde işlenmektedir. Yoğunlaştırılmış Temel Düzey Okuma Yazma Programıyla ise sadece okuma ve yazma becerileri öğretilmesi amaçlanmaktadır. Kurslara devam edemeyen ancak kendi imkânlarıyla okuma yazma öğrenenler durumlarını tespit ettirmek üzere Okuma Yazma I. Kademe Seviye Tespit Sınavına katılabilmektedir. Halk Eğitimi Merkezlerinde gerçekleştirilen kurs ve seviye tespit sınavını başarıyla bitirenlere “Okur Yazarlık Belgesi” verilmektedir. Yetişkinler I. Kademe Okuma Yazma Kurslarında kursiyerlere günlük yaşamla ilgili temel bilgi ve becerileri kazandırılması amaçlanmaktadır. Toplam kurs saati sabit kalmak üzere günlük ve haftalık ders saatleri esnetilebilmektedir.

Türk Millî Eğitiminin genel amaçları doğrultusunda hazırlanan Yetişkinler I. Kademe Okuma Yazma Öğretimi ve Temel Eğitim Programı ile yetişkinlere;

1. Hayat boyu kullanabilecekleri dinleme/izleme, konuşma, okuma ve yazma ile ilgili dil ve zihinsel becerileri,

2. Temel matematik becerisini,

3. Günlük yaşamla ilgili temel bilgi ve becerileri kazandırmak

amaçlanmıştır.

Öğrenme ortamları, halk eğitimi merkezleri ile resmi devlet okulları ve işbirliği yapılan kurum ve kuruluşların yetişkin eğitimine uygun eğitim ortamlarıdır. Eğitim öğretim yüz yüze gerçekleştirilmektedir. Derslikler, derslerin ve programın özellikleri ile kursiyer sayısı, yaş ve gelişim durumları ile özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin özellikleri ve ihtiyaçları dikkate alınarak düzenlenir. Halk eğitimi merkezlerinde her türdeki programın açılabilmesi için 12 kişilik grup oluşturulması şartı aranırken, okuma yazma kurslarında ve seviye tespit sınavlarında kursiyer sayısı dikkate alınmamaktadır. Okuma yazma kursları zaman kısıtlamasına tabi olmadan haftanın 7 günü ve yıl boyunca talep edildiğinde açılmaktadır.

Kursiyerlerin Yetişkinler I. Kademe Okuma Yazma Kursu sonunda aşağıda sıralanan kazanımları elde etmesi amaçlanır:

• Dinleme/izleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerini kazanır.
• Türkçeyi, konuşma ve yazma kurallarına uygun olarak bilinçli, doğru ve özenli
• kullanır.
• Basit metinleri okur.
• Anlayarak okur.
• Okuduklarını eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirir ve sorgular.
• Okumaya yönelik olumlu tutum geliştirir.
• Millî, manevi, ahlaki, tarihî, kültürel, sosyal değerlere önem verir; millî duygu ve
• düşüncelerini güçlendirir.
• Türk ve dünya kültür ve sanatına ait eserler aracılığıyla estetik ve sanatsal
• değerleri fark eder ve benimser.
• Aile ile ilgili temel değerleri içselleştirir.
• Sağlıklı yaşam becerilerini ve alışkanlıklarını geliştirir.
• Millî, manevi ve insani değerleri içselleştirir.
• Günlük yaşamda karşılaşabilecekleri sorunlara yönelik çözümler üretir.
• Doğayı ve çevreyi temiz tutma, koruma ve millî kaynakları verimli kullanma
• becerilerini geliştirir.
• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak, vatanını ve milletini seven, haklarını bilen
• ve kullanan, sorumluluklarını yerine getiren, ulusal bilince sahip bir vatandaş olur.
• Bilim ve teknolojinin toplumsal yaşam üzerindeki etkilerini kavrayarak bilgi ve
• iletişim teknolojilerini kullanır.
• Matematiksel okuryazarlık becerilerini geliştirerek etkin bir şekilde kullanır.
• Matematiksel kavramları anlayarak gündelik alışverişlerinde kullanır.
• Problem çözme sürecinde kendi düşünce ve akıl yürütmelerini yapar.
• Tahmin etme ve zihinden işlem yapma becerilerini etkin bir şekilde kullanır.
• Günlük yaşamda kullanılan uzunluk, tartma, sıvı, çevre ve alan ölçülerinin

birimlerini kavrar.

Aşağıda sıralanan anahtar yetkinliklere temel düzeyde sahiptir.

• Okuma yazma yetkinliği,
• Matematiksel yetkinlik,
• Bilimsel yetkinlik,
• Kişisel, sosyal ve öğrenmeyi öğrenme yetkinliği,
• Vatandaşlık yetkinliği,
• Girişimcilik yetkinliği,
• Kültürel farkındalık ve ifade yetkinliği.

Ölçme ve değerlendirmeye ilişkin uygulamalar; öğretim programı ve Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliğinde yer alan esaslara göre yapılmaktadır.

1. Öğretim Programlarının Öngördüğü Ölçme ve Değerlendirmeye İlişkin Uygulamalar:

Öğretim programında kursiyerlerin süreç içerisinde izlenmesi, yönlendirilmesi, öğrenme sürecinde karşılaşılan sorunlar belirlenerek giderilmesi, kursiyerlerde anlamlı ve kalıcı öğrenmenin desteklenmesi amacıyla kursiyerlere sürekli geri bildirimin sağlanmasına yönelik bir ölçme değerlendirme anlayışı benimsenmiştir. Ölçme değerlendirme sürecinde kullanılabilecek ölçme araç ve yöntemleri açısından uygulayıcılar için kesin sınırlar çizilmemiş olup kursiyerlerin bireysel farklılıkları ve ihtiyaçları gözetilerek eğitimcilerin ölçme ve değerlendirme sürecinde esnek olmaları doğru bir yaklaşım olacaktır. Eğitim öğretim sürecinde ölçme ve değerlendirme faaliyetleri; tanıma, izleme ve sonuç odaklı olmak üzere üç farklı şekilde yapılmaktadır.

Kursiyerlerin düşünme becerileri ve kazanımlar açısından ön öğrenmelerine ilişkin düzeylerinin belirlenmesi amacıyla tanıma amaçlı değerlendirme yapılır. Kursun başından sonuna kadar öğretimi geliştirmek, kursiyerlerin öğrenme düzeylerini belirlemek, ortaya çıkarmak, zamanında ve yerinde geri bildirim vermek için de izleme amaçlı değerlendirme yapılır. İzleme amaçlı değerlendirmede asıl amaç kursiyerlere not vermek değil gelişimlerine katkı sağlamaktır. Yetişkinlerin öğrenmelerine ilişkin yapılan zamanında geri bildirim kurs süresi ve yetişkin eğitiminin ilkeleri göz önünde tutulduğunda programın amacına ulaşması açısından önemlidir. Sonuç odaklı değerlendirme ile de öğrenme öğretme süreci sonunda, öğrenmenin ne düzeyde gerçekleştiği tespit edilerek, kursiyerlerin başarı düzeyleri belirlenir.

I. Kademe Yetişkin Okuma Yazma kurslarında öğrenme ürünü/sonucunu ölçmek ve değerlendirmek için aşağıdaki yöntemler kullanılmaktadır;

• Çoktan seçmeli testler
• Doğru yanlış soruları
• Tamamlama (Boşluk doldurma) soruları
• Kısa cevaplı sorular
• Uzun cevaplı sorular
• Grup ve/veya akran değerlendirmesi
• Öz değerlendirme
• Gözlem ve Görüşme
• Kelime İlişkilendirme
• Açık Uçlu Sorular

2. Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliğinde yer alan Ölçme ve Değerlendirmeye İlişkin Esaslar

• Kursiyerlerin başarısı ders öğretmeni tarafından değerlendirilir.
• Değerlendirme; öğretim programına uygun olarak bilgi ve becerilerini ölçmek amacıyla yazılı/sözlü/uygulamalı sınav yapılır.
• Bireylerin yetersizlik türlerine göre sınavlarda gerekli tedbirler alınır.
• Sınavda başarılı sayılabilmek için her dersten en az geçer puan alınması

gerekmektedir.

• Puanlar elektronik ortamda sisteme girilir.
• Kursu başarıyla bitirenlere “Okur Yazarlık Belgesi” verilir.
• Kursiyerlerin başarıları 100 tam puan üzerinden değerlendirilir. Puanlara göre başarı derecesi; 85,00 – 100-Pekiyi; 70,00 - 84,99-İyi; 60,00 - 69,99-Orta; 50,00 - 59,99-Geçer; 0 - 49,99- Geçmez
• Sınav dokümanları en az bir yıl saklanır. Kurs süresince uygulanan programın özelliğine göre, kurs sonunda yapılan değerlendirmede kursiyerlerin başarısını gösteren puan çizelgesi e-Yaygın sisteminden alınır. Bu çizelge, kurs sonunda kurum müdürlüğüne teslim edilir.
• İlkokul öğrenimini ilk iki yılı tamamlamadan terk edenler ile kendi imkânları ve çevresinin yardımıyla okuma yazma öğrenenlerden kurslara çeşitli nedenlerle devam edemeyenler talepleri doğrultusunda oluşturulacak bir sınav komisyonu tarafından Yetişkinler I. Kademe Seviye Tespit Sınavına alınır. Yapılan sınavda başarı olmaları durumunda “Okur Yazarlık Belgesi” alırlar

Öğretim Programlarının Hazırlanması ve Onaylanması:

Hayat boyu öğrenme kurumları ile kamu ve özel kurum ve kuruluşları tarafından teklif ve talep edilen taslak öğretim programları Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi ve Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından onaylanan Yaygın Eğitim Kurumları Çerçeve Kurs Programı esasları doğrultusunda incelenir, gerekli görülmesi durumunda ilgili kurum ve kuruluşların da görüş ve önerileri alınarak son hali verilir.

Hazırlanan kurs programı Genel Müdürlük Makam onayına sunulur ve onaylanması sonrasında hayat boyu öğrenme kurumlarında uygulama başlanır.

Ölçme-Değerlendirme:

Ölçme ve değerlendirme, Hayat Boyu Kurumları Yönetmeliğinin 72, 73 ve 74. Maddelerinde yer alan hükümler doğrultusunda ve öğretim programında yer alan öğrenme kazanımları dikkate alınarak yapılmaktadır. Değerlendirme süreçleri ile kursiyer başarılarının kanıtları güvenli biçimde saklanmaktadır.

Belgelendirme:

Kurs programını başarı ile tamamlayanlara Kurs Bitirme Belgesi verilir. Belgelere e-devlet kapısında ”Yaygın Eğitim Sertifika Belgesi Sorgulama” ekranından da ulaşılabilir ya da doğruluğu sorgulanabilir.

Genel kurslarda kursu başarıyla bitirenlere kurs bitirme belgesi verilir.

Öz Değerlendirme:

• Halk Eğitimi Merkezi Müdürleri kurumlarındaki eğitimi faaliyetlerini denetlemekte ve denetim sonuçlarını değerlendirerek bağlı bulunduğu millî eğitim müdürlüğüne rapor etmektedir.
• Eğitim, öğretim ve yönetim etkinliklerinin verimliliğinin sağlanması amacıyla halk eğitimi merkezlerinde; öğretmenler kurulu, sınıf/şube öğretmenler kurulu ve zümre öğretmenler kurulu kurulur. Öğretmenler Kurulu ve Sınıf/Şube Öğretmenler Kurullar sene başında ve sene sonunda düzenli olarak toplanır.
• Gerekli görüldüğü diğer zamanlarda daha önce belirlenen gündemle toplanır.
• Zümre Öğretmenler Kurulu ise eğitim öğretim yılı başlamadan önce, ikinci dönem başında ve ders yılı sonunda olmak üzere yılda en az üç defa toplanır.
• Daha önce eğitim öğretimle ilgili alınan karaların uygulama sonuçları değerlendirilir ve yeni kararlar alınır.
• Yapılan kurul toplantılarında öğretim programları ve öğrenme etkinlikleri değerlendirilir, uygulama süreçleri izlenir, ortak kullanılacak ölçme-değerlendirme araçları belirlenir.
• Halk eğitimi merkezlerinde;  eğitim öğretim, yönetim ve üretim etkinliklerinin verimliliğini sağlamak, kurum, çevre, sektör iş birliğini gerçekleştirmek, yerel yönetimler ve sivil toplum örgütlerinin her türlü desteğini almak ve iş birliği yapmak amacıyla İl/İlçe Hayat Boyu Öğrenme Komisyonları kurulur.
• Komisyon, ildeki resmî, özel kurumlar ve sivil toplum kuruluşları ile hayat boyu öğrenmede iş birliği ve koordinasyonu sağlamak, etkinlikleri birlikte planlamak ve uygulamaya koymak, hizmet tekrarı ve kaynak israfını önlemek, verimliliği artırmak amacıyla vali yardımcısının başkanlığında her yıl ağustos ayı içerisinde toplanır.
• Komisyonda önceki döneme ait hayat boyu öğrenme faaliyetleri değerlendirilir ve o yılın eğitim öğretim faaliyetleri planlanır.

Dış Değerlendirme:

• Halk eğitimi merkezleri, müfettiş ve müfettiş yardımcıları veya il millî eğitim müdürlüğünce görevlendirilen şube müdürü/eğitim uzmanı/araştırmacı ile diğer denetim yetkisi bulunanlarca denetlenir.
• Halk eğitimi merkezlerinin faaliyet ve işlemlerinde yolsuzluk riski olan alanlar tespit edilerek, yolsuzluk ve usulsüzlükleri önleyici bir anlayışla denetim, inceleme ve soruşturma yapılır
• Denetim faaliyetlerinde yolsuzluk ve usulsüzlükleri önleyici, öğretim programlarında yer alan kazanımlara ulaşma düzeyini saptayıcı, iyileştirici ve geliştirici yönde katkı sağlamaktadır.
• Denetimlerde, Bakanlıkça hazırlanan modüller ile diğer elektronik araç gereçlerden yararlanılır.
• Bakanlık tarafından sunulan hizmetlerin süreç ve sonuçlarının, ilgili birimlerle iş birliği içinde, mevzuata, önceden belirlenmiş amaç ve hedeflere, performans kriterlerine ve kalite standartlarına göre analiz edilmesi, karşılaştırılması ve kanıtlara dayalı olarak değerlendirilmesi yapılır.
• Kurum için hazırlanan raporlar MEBBİS ve DYS üzerinden yazı ile üst birimlere iletilir.
• Millî Eğitim Bakanlığı İç Denetim Birimi Başkanlığı tarafından ülke genelindeki halk eğitimi merkezlerinde denetlenmekte ve denetim sonuçları rapor haline getirilerek nihai değerlendirme görüşü Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü ile paylaşılmaktadır.
• Hazırlanan raporlar Genel Müdürlükçe değerlendirerek düzeltici önleyici faaliyetler başlatılmaktadır.

Düzenli Gözden Geçirme:

• Halk eğitimi merkezi personelinin idari, mali ve hukuki işlemleri, plan ve programlar doğrultusunda kurum gelişimi ön planda tutularak sistematik ve sürekli bir yaklaşımla denetlenir.
• Halk eğitimi merkezlerinin denetiminin üç yılda bir kez periyodik olarak yapılması esastır.
• Denetimlerde yetersiz oldukları tespit edilen halk eğitimi merkezleri denetim bulgularına göre bir yıl sonra tekrar denetim kapsamına alınırlar.
• Eğitim öğretim açısından riskli olduğu belirlenen halk eğitimi merkezlerinin gelişim süreci izlemeye alınır, riskler ortadan kalkana kadar sık aralıklarla gerekli rehberlik yapılır ve gerektiğinde yaptırımlar uygulanır.

Bilgi Yönetim Sistemleri: Doküman Yönetim Sistemi, MEB web sayfası, e-Yaygın, MEBBİS.

Geri Bildirim Mekanizmaları: Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER), MEBİM İletişim Merkezi, Çalıştaylar, Seminerler, Öneri, İtiraz ve Şikâyetler, Denetimler, İdari Faaliyet Raporları, Performans Programı

1. Okuma yazma bilmemek.
2. Zorunlu ilköğretim çağı dışına çıkmak.
3. 14 yaşından gün almak.
4. İlkokul 2. sınıfı bitirmemiş olmak.

“Okur Yazarlık Belgesi”ne sahip olanlar "Yetişkinler II. Kademe Eğitimi Kursu"na ve "Okuma Yazma II. Kademe Seviye Tespit Sınavına" girmeye hak kazanır.

1. 24.06.1973 tarihli ve 14574 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu,
2. 2841 sayılı Zorunlu İlköğrenim Çağı Dışında Kalmış Okuma-Yazma Bilmeyen Vatandaşların, Okur-Yazar Duruma Getirilmesi veya Bunlara İlkokul Düzeyinde Eğitim-Öğretim Yaptırılması Hakkında Kanun, 
3. 10.07.2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (Kararname Numarası: 1),
4. 11.04.2018 tarihli ve 30388 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Kurumları Yönetmeliği,
5. Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Yetişkinler I. Kademe Okuma Yazma Öğretimi Ve Temel Eğitim Programı.

Yeterlilik sürekli geçerlidir.